Điều đầu tiên phải khẳng định với các bạn rằng bê tông cốt tre hoàn toàn không có trong tiêu chuẩn kỹ thuật chuyên ngành. Chính vì vậy, kết cấu bê tông lõi tre không có cơ sở để được áp dụng cho các công trình. Tuy nhiên, có những câu truyện, tài liệu và một số dữ liệu về những công trình thực tế về bê tông loại này thì lại rất đáng để tìm hiểu.
Khái niệm bê tông cốt tre
Bê tông tre thực chất chính là sản phẩm bê tông được phối hợp với cốt tre. Các nguyên vật liệu thiết kế xây dựng trong quy trình đổ bê tông thông thường vẫn được sử dụng đầy đủ và theo tỷ lệ riêng. Kết cấu chính của bê tông tre chính lõi tre được sử dụng làm cốt liệu chính cho bê tông. Ngoài ra, cũng có thể thêm một số ít phụ gia khác.
Điều đặc biệt ở sản phẩm bê tông này đó là chi phí sản xuất rất thấp, do cốt lõi của bê tông được làm từ tre. Vật liệu tre có thể dễ dàng tìm thấy trong tự nhiên, đồng thời giá thành cũng rẻ hơn rất nhiều so với sắt thép. Tuy nhiên, việc thi công loại bê tông này hầu như là thủ công bằng tay, sử dụng sức lao động lớn.
Bê tông tre có chi phí thi công thấp hơn rất nhiều so với một số loại bê tông khác
Đặc điểm của bê tông cốt tre
Để tạo nên bê tông tre, người thợ cần phải chọn lọc vật liệu tre rất kỹ càng. Cốt tre được chọn thường lấy từ những cây tre có độ tuổi từ 3 năm trở lên, thân cây có màu nâu, đường kính và chiều dài của thân tre càng lớn càng tốt. Do đặc tính dẻo, đàn hồi tốt và có tuổi thọ rất cao nên vật liệu này được ứng dụng trong đời sống để xây nhà hoặc làm móng nhà.
Đặc biệt, từ xưa khi sắt thép còn khan hiếm, tre đã được kết hợp cùng bê tông để tạo ra giải pháp kết cấu thay thế chấp nhận được. Hiện nay đã có rất nhiều đề tài nghiên cứu về việc sử dụng tre cùng hỗn hợp bê tông. Đồng thời, đã có một ấn phẩm nổi tiếng của phòng thí nghiệm Kỹ thuật xây dựng Hải Quân Hoa Kỳ năm 1966, đã cho thấy nhiều lợi ích khi sử dụng sử dụng cốt tre để thay thế thép.
Có rất nhiều công trình khoa học đã nghiên cứu nhằm tối ưu giải pháp bê tông lõi tre, nhưng hiện nay vẫn chưa đạt được nhiều kết quả
Ưu, nhược điểm của bê tông cốt tre
Bất kể loại vật liệu, kết cấu hay công nghệ nào cũng có ưu điểm và nhược điểm riêng của nó. Dưới đây là một số ưu nhược điểm của bê tông tre mà các bạn nên biết.
Ưu điểm
Tre là một vật liệu có sẵn trong thiên nhiên, được sử dụng rộng rãi với nhiều mục đích khác nhau, từ làm đồ dùng sinh hoạt cho đến các lĩnh vực trong xây dựng từ rất lâu về trước. Với đặc tính chịu lực cao, tre cũng được coi như một giải pháp cho sự đổi mới trong lĩnh vực xây dựng kỹ thuật dân dụng.
So với sắt thép thì trẻ không thể tốt bằng, tuy nhiên bê tông cốt tre vẫn có những đánh giá cao. Tại những nơi khó khăn, nơi mà sắt thép là thứ vật liệu cao cấp thì cốt tre thực sự là giải pháp thay thế hoàn hảo. Tre là biểu tượng của sức sống mãnh liệt, một giải pháp đơn giản tiết kiệm.
Việc liên kết tre cùng bê tông giúp rất nhiều nơi sinh hoạt khó khăn có thể xây dựng nên các căn nhà, hành lang đi lại. Với yêu cầu về kỹ thuật không quá cao, quy mô vừa và nhỏ thì ứng dụng này là một giải pháp tốt và ý nghĩa.
Bê tông lõi tre luôn được nhìn nhận cao về năng lực tối ưu ngân sách xây dựng, hoàn toàn có thể tiết kiệm chi phí kiến thiết xây dựng từ 2 đến 3 lần so với kiến thiết xây dựng thường.
Bê tông lõi tre vẫn được ứng dụng cho một số công trình vừa và nhỏ, chủ yếu là làm móng và sàn do ưu điểm tiết kiệm chi phí xây dựng
Nhược điểm
Trên thực tế cho thấy bê tông loại này chỉ là giải pháp xây dựng tự phát, chưa có bất kỳ công trình lớn nào minh chứng cho chất lượng thiết kế xây dựng bê tông cốt tre. Nhìn chung, loại bê tông này mang những hạn chế cụ thể sau:
- Khả năng chịu uốn và tính đàn hồi của vật liệu tre rất thấp, chỉ đạt khoảng 1/10 so với vật liệu thép. Điều này cho thấy rằng trong kết cấu bê tông lõi tre sẽ có độ võng lớn hơn khi phải chịu tải. Từ đó, các công trình sẽ rất dễ xuất hiện tình trạng nứt, vỡ, hoặc các cấu kiện của công trình cũng rất dễ bị phá hủy
- Bản chất là vật liệu gỗ nên cốt tre luôn có xu hướng hấp thụ nước và độ ẩm rất nhanh, dễ bị ảnh hưởng bởi mối mọt, mục nát và trương nở to ra
- Trong một số trường hợp cốt tre được xử lý bề mặt xung quanh bằng các phụ gia, nhưng vẫn bị ảnh hưởng co rút khi bê tông khô cứng. Điều này sẽ gây nên mất liên kết bên trong, giảm tính đồng nhất trong kết cấu và khả năng chịu lực yếu
Trên đây cũng chính là những lý do chính và có cơ sở thực tế hợp lý chỉ ra rằng: bê tông tre chắc chắn không thể tốt như các loại bê tông cốt thép. Do vậy, cũng dễ hiểu là vì sao trong thực tế các công trình lớn từ xưa đến nay vẫn là bê tông cốt thép.
Hiện nay chưa có bất kỳ công trình lớn nào minh chứng cho chất lượng thiết kế xây dựng bê tông tre có thể thay thế cho cốt thép
Ứng dụng bê tông cốt tre
Hiện nay, chưa có bất kỳ tiêu chuẩn hợp quy nào đối với loại bê tông này trong các công trình. Đây chỉ được coi là giải pháp tạm thời và được áp dụng tại một số nơi khó khăn với thép ở trên thế giới.
Tại Việt Nam, bê tông lõi tre được biết đến với sự nổi tiếng của các công trình vi phạm chất lượng. Các hạng mục xây dựng sử dụng cốt tre để thay thế cốt thép nhằm đục khoét, tham ô như “cột điện được làm từ bê tông cốt tre, trụ cầu…”. Chắc chắn một điều rằng bê tông lõi tre không thể so sánh hay thay thế cho cốt thép. Đây cũng chính là lý do đến ngày nay các công nghệ hiện đại sản xuất bê tông, nhà máy sản xuất thép vẫn phát triển mạnh mẽ.
Ở Việt Nam chúng ta, công trình ứng dụng bê tông cốt tre nổi tiếng nhất chính là Tòa Thánh Tây Ninh. Toà Thánh Tây Ninh là một kiến trúc tôn giáo mang đậm tính nghệ thuật và tín ngưỡng. Với ghi nhận sở hữu tới gần 100 công trình kiến trúc lớn nhỏ khác nhau sử dụng bê tông cốt tre, công trình đã trở thành một trong các địa điểm tham quan nổi tiếng tại Tây Ninh hiện nay.
Toà thánh Tây Ninh, công trình duy nhất tại Việt Nam ghi nhận sử dụng kết cấu bê tông cốt tre cho gần 100 công trình lớn nhỏ khác nhau.
Trên đây là những thông tin quan trọng về giải pháp bê tông cốt tre mà chúng tôi cung cấp đến các bạn. Hy vọng bài viết này sẽ giúp quý bạn đọc hiểu hơn về loại vật liệu xây dựng này. Nếu các bạn có nhu cầu muốn biết thêm về lĩnh vực này thì có thể tìm đọc các bài viết của chúng tôi để được giải đáp chi tiết.