Thuyết ngũ hành cho rằng tồn tại các mối quan hệ tương sinh và tương khắc, phản sinh và phản khắc giữa các yếu tố. Tất cả các yếu tố này tồn tại độc lập và song hành với nhau. Trong bài viết này, Tuổi Trẻ Bộ Xây Dựng sẽ giới thiệu về mối quan hệ tương sinh trong thuyết ngũ hành, đây là một trong những mối quan hệ có tác động lớn đến cuộc sống.
Áp dụng các nguyên tắc tương sinh trong thuyết ngũ hành vào việc xây dựng và thiết kế nhà sẽ như thế nào? Chúng tôi sẽ cố gắng giúp quý khách hàng và bạn đọc hiểu rõ hơn về vấn đề này trong nội dung bài viết ngắn dưới đây.
Ngũ hành là gì?
Theo triết học Trung Hoa cổ đại, vạn vật trên trái đất được cho là phát sinh từ 5 yếu tố cơ bản là Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Các yếu tố này được gọi là ngũ hành. Trên thực tế, ngũ hành vẫn có ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự vận động và phát triển của cuộc sống con người ngày nay.
Thuyết ngũ hành là một hệ thống quy luật bao gồm các mối quan hệ tương sinh, tương khắc, phản sinh và phản khắc giữa các yếu tố cơ bản là Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Tất cả các yếu tố này đều tồn tại song hành và tương tác qua lại với nhau. Các mối quan hệ này đồng thời giúp đỡ và đối kháng với nhau, để cùng phát triển và thể hiện quy luật vận động của thế giới.
Các quy luật cơ bản trong ngũ hành
1. Tương sinh tương khắc
Quy luật tương sinh tương khắc là sự chuyển hóa qua lại giữa trời và đất để tạo nên sự sống của vạn vật. Hai yếu tố này không tồn tại độc lập với nhau mà có mối quan hệ tương tác. Trong tương sinh luôn có mầm mống của tương khắc, ngược lại trong tương khắc luôn tồn tại yếu tố tương sinh. Đây được xem là nguyên lý hoạt động cơ bản của ngũ hành tương sinh và tương khắc.
Ngũ hành tương sinh đề cập đến việc các yếu tố ngũ hành cùng thúc đẩy, hỗ trợ nhau để sinh trưởng và phát triển. Quy luật này bao gồm hai phương diện, đó là cái sinh ra và cái nó sinh ra. Ví dụ như:
– Mộc sinh Hỏa: Cây khô sẽ sinh ra lửa, Mộc là nguyên liệu đốt cho Hỏa.
– Hỏa sinh Thổ: Lửa đốt cháy mọi thứ thành tro bụi, tro bụi vun đắp thành đất.
– Thổ sinh Kim: Kim loại được hình thành từ trong lòng đất.
– Kim sinh Thủy: Kim loại nếu bị nung chảy ở nhiệt độ cao sẽ tạo ra dung dịch ở thể lỏng.
– Thủy sinh Mộc: Nước duy trì sự sống của cây.
Các quan hệ tương khắc cũng rất quan trọng trong ngũ hành, bao gồm những yếu tố đối kháng, kiểm soát lẫn nhau. Ví dụ như Mộc khắc Thổ: Cây lớn sẽ hấp thụ nước và chất dinh dưỡng của đất, làm cho đất trở nên khô cằn và cứng nhắc. Hoặc Thổ khắc Nước: Đất ngấm nước sẽ trở nên mềm và dễ lún, sụp đổ.
Tương khắc là sự áp chế, sát phạt cản trở sinh trưởng, phát triển của nhau. Tương khắc có tác dụng duy trì sự cân bằng nhưng nếu thái quá sẽ khiến vạn vật bị suy vong, hủy diệt. Trong quy luật ngũ hành tương khắc, bao gồm hai mối quan hệ, đó là cái khắc nó và cái nó khắc. Nguyên lý của quy luật tương khắc được thể hiện qua các ví dụ như:
– Thủy khắc Hỏa: Nước sẽ dập tắt lửa.
– Hỏa khắc Kim: Lửa mạnh sẽ nung chảy kim loại.
– Kim khắc Mộc: Kim loại được rèn thành dao, kéo để chặt đổ cây.
– Mộc khắc Thổ: Cây hút hết chất dinh dưỡng khiến đất trở nên khô cằn.
– Thổ khắc Thủy: Đất hút nước, có thể ngăn chặn được dòng chảy của nước.
Có thể nói rằng, ngũ hành tương sinh và tương khắc là hai quy luật đối nghịch nhau nhưng lại luôn tôn tại, song hành với nhau để duy trì sự cân bằng trong vũ trụ. Nếu chỉ có sinh mà không có khắc thì sự phát triển cực độ sẽ gây ra nhiều tác hại. Ngược lại nếu chỉ có khắc mà không có sinh thì vạn vật sẽ không thể nảy nở, phát triển. Do đó, sinh-khắc tạo ra quy luật chuyển hóa, vận động và phát triển của tự nhiên không thể tách rời.
2. Phản sinh và phản khắc
Trái ngược với quy luật tương sinh và tương khắc, phản sinh và phản khắc là quy luật mô tả sự biến đổi và chuyển hóa ngược lại của các hành khi giới hạn đạt đến cao độ. Mỗi mối quan hệ trong phản sinh và phản khắc không chỉ tồn tại ở khắc và bị khắc, mà nó còn chuyển thành sự biến đổi phản lại vật khắc và phản lại vật sinh. Sinh nhiều quá cũng chưa hẳn là tốt, nếu gặp phải vật mạnh thì chưa chắc đã khắc được.
Ví dụ, kim hình thành trong thổ, nhưng thổ quá nhiều sẽ khiến kim bị vùi lấp. Hỏa tạo thành thổ, nhưng hỏa quá nhiều sẽ khiến thổ bị cháy thành than. Mộc sinh hỏa, nhưng mộc nhiều thì hỏa sẽ gây hại. Thủy cung cấp dinh dưỡng để mộc sinh trưởng, phát triển, nhưng thủy quá nhiều sẽ cuốn trôi mộc. Kim sinh thủy, nhưng kim nhiều thì thủy bị đục.
Tương khắc có hai mối quan hệ là cái khắc nó và cái nó khắc. Tuy nhiên, khi cái nó khắc có nội lực quá lớn sẽ khiến cho nó bị tổn thương, không còn khả năng khắc hành khác nữa, đó được gọi là quy luật phản khắc.
Nguyên lý của ngũ hành phản khắc là: kim khắc mộc, nhưng mộc quá cứng khiến kim bị gãy. Mộc khắc thổ, nhưng thổ nhiều sẽ khiến mộc suy yếu. Thổ khắc thủy, nhưng thủy nhiều sẽ khiến thổ bị sạt nở, bào mòn. Thủy khắc hỏa, nhưng hỏa quá nhiều thì thủy cũng phải cạn. Hỏa khắc kim, nhưng kim nhiều hỏa sẽ bị dập tắt.
Tóm lại, ngũ hành không chỉ tồn tại các quy luật tương sinh và tương khắc mà còn có cả trường hợp phản sinh và phản khắc. Hiểu rõ các mối quan hệ này sẽ giúp chúng ta có cái nhìn bao quát, tổng quan và tinh tế hơn về sự vật, con người.
Ngũ hành và ứng dụng thực tế đến đời sống
Trong môi trường tự nhiên, ngũ hành bao gồm 5 yếu tố: Kim (kim loại), Mộc (cây xanh), Thủy (nước), Hỏa (lửa) và Thổ (đất). Mỗi người khi sinh ra đều được gắn với một “mệnh” nhất định, và mỗi mệnh lại có các đặc trưng và tính chất riêng. Tương ứng với 5 yếu tố ngũ hành trong tự nhiên, con người được chia thành 5 mệnh tương ứng với ngũ hành đó. Tính cách và vận mệnh của mỗi người được ảnh hưởng ít nhiều bởi các yếu tố ngũ hành của tự nhiên.
1. Người mệnh Mộc
-Tuổi Mậu Tuất sinh năm 1958
-Tuổi Kỷ Hợi sinh năm 1959
-Tuổi Nhâm Tý sinh năm 1972
-Tuổi Quý Sửu sinh năm 1973
-Tuổi Canh Thân sinh năm 1980
-Tuổi Tân Dậu sinh năm 1981
-Tuổi Mậu Thìn sinh năm 1988
-Tuổi Kỷ Tỵ sinh năm 1989
-Tuổi Nhâm Ngọ sinh năm 2002
-Tuổi Quý Mùi sinh năm 2003
Mộc trong ngũ hành tượng trưng cho sự sinh trưởng và phát triển của thiên nhiên, đặc biệt là cây cối. Những người có mệnh Mộc thường tràn đầy sức sống mãnh liệt, năng động và vị tha. Họ có nhiều ý tưởng độc đáo và sáng tạo, thích kết bạn và làm quen với mọi người, và luôn sẵn sàng giúp đỡ khi ai đó gặp khó khăn.
Tuy nhiên, nhược điểm của những người mệnh Mộc là dễ nổi giận và khó kiềm chế được cảm xúc. Họ thiếu sự kiên trì trong việc hoàn thành một công việc và dễ bị phân tâm bởi những ý tưởng mới.
Vạn vật thuộc hành Mộc bao gồm cây cối, các loài thảo mộc, đồ đạc bằng gỗ, giấy, màu xanh lá cây và tranh phong cảnh.
Theo quan niệm phong thủy, Hướng Đông, Hướng Nam và Hướng Đông Nam là những hướng làm nhà đẹp cho người có mệnh Mộc. Trong việc sơn nhà, nên chọn những màu thuộc hành Mộc hoặc hành Thủy như màu xanh lá, xanh lam, nâu và vàng. Tránh sử dụng những màu thuộc hành Kim như màu trắng, vì đây là hành khắc với Mộc và có thể gây ra ánh hưởng không tốt đến sức khỏe và tài lộc của người có mệnh Mộc.
2. Người mệnh Hỏa
-Bính Thân sinh năm 1956
-Đinh Dậu sinh năm 1957
-Giáp Thìn sinh năm 1964
-Ất Tỵ sinh năm 1965
-Mậu Ngọ sinh năm 1978
-Kỷ Mùi sinh năm 1979
-Bính Dần sinh năm 1986
-Đinh Mão sinh năm 1987
-Giáp Tuất sinh năm 1994
-Ất Hợi sinh năm 1995
Theo quan niệm phong thủy, Hỏa tượng trưng cho sức nóng của lửa, có thể mang lại ánh sáng và sự ấm áp, chiếu sáng những khu vực tối tăm. Tuy nhiên, nó cũng có thể gây ra sự phá hủy và tàn bạo. Hỏa đại diện cho sức sống mãnh liệt, dồi dào và quyền lực tối cao, nhưng cũng có thể biểu thị chiến tranh và sự tàn bạo.
Vạn vật thuộc hành Hỏa bao gồm mặt trời, đèn, nến, màu đỏ, tam giác…
Người có mệnh Hỏa thường thông minh, tài trí và năng động, sáng tạo. Họ thích tham gia vào các công việc tập thể với vai trò lãnh đạo, nắm giữ quyền lực để quản lý mọi người. Họ đặt ra nhiều mục tiêu cho bản thân và luôn cố gắng phấn đấu, nỗ lực không ngừng để đạt được những điều đó. Tuy nhiên, người có mệnh Hỏa có thể khá hiếu chiến, nóng vội và thường đưa ra các quyết định theo cảm hứng và trực giác của mình.
Hướng Nam, Hướng Đông và Hướng Đông Nam là những hướng nhà phù hợp với người có mệnh Hỏa. Nên sử dụng các màu sơn như cam, hồng, đỏ, tím và tránh sử dụng màu đen và xanh thẩm vì những màu này là kỵ của mệnh Thủy và có thể gây ra tác động không tốt đến sức khỏe và tài lộc của người có mệnh Hỏa.
3. Người mệnh Thổ
-Canh Tý sinh năm 1960
-Tân Sửu sinh năm 1961
-Mậu Thân sinh năm 1968
-Kỷ Dậu sinh năm 1969
-Bính Thìn sinh năm 1976
-Đinh Tỵ sinh năm 1977
-Canh Ngọ sinh năm 1990
-Tân Mùi sinh năm 1991
-Mậu Dần sinh năm 1998
-Kỷ Mão sinh năm 1999
Theo quan niệm phong thủy, Thổ là môi trường sống, sinh trưởng và phát triển của mọi sinh vật trên trái đất. Ở góc độ tích cực, Thổ biểu thị sự trí khôn ngoại giao, vững vàng trong mọi tình huống. Tuy nhiên, ở góc độ tiêu cực, Thổ có thể tạo ra cảm giác nhàm chán và ngột ngạt.
Vạn vật thuộc hành Thổ bao gồm đất, gạch, đá, bê tông, sành sứ, hình vuông và các màu sắc như vàng, cam và nâu.
Những người có mệnh Thổ có tính tình khép kín, ít khi giao tiếp và trò chuyện với mọi người xung quanh. Tuy nhiên, họ lại sống giàu tình cảm và là chỗ dựa vững chắc của người thân, gia đình. Trong mọi mối quan hệ, người mệnh Thổ luôn thể hiện sự trung thành của mình với đối phương, sẵn sàng hy sinh bản thân để giúp đỡ người khác.
Theo quan niệm phong thủy, Hướng Đông Bắc và Tây Nam là những hướng nhà phù hợp với người có mệnh Thổ. Nên sử dụng các màu sơn như đỏ, hồng, tím thuộc hành tương sinh với Thổ, hoặc dùng màu nâu, vàng của bản mệnh Thổ. Tránh sử dụng màu xanh vì đây là màu tương khắc của mệnh Mộc khắc Thổ.
4. Người mệnh Kim
-Nhâm Dần sinh năm 1962
-Quý Mão sinh năm 1963
-Canh Tuất sinh năm 1970
-Tân Hợi sinh năm 1971
-Giáp Tý sinh năm 1984
-Ất Sửu sinh năm 1985
-Nhâm Thân sinh năm 1992
-Quý Dậu sinh năm 1993
-Canh Thìn sinh năm 2000
-Tân Tỵ sinh năm 2001
Theo thuyết ngũ hành trong văn hóa Trung Hoa, Kim là yếu tố đứng thứ tư, đại diện cho sức mạnh, sự tinh tế và sắc sảo. Khi tích cực, Kim mang đến tình yêu ấm áp, ngọt ngào, giúp con người trở nên lạc quan và yêu đời hơn. Tuy nhiên, khi tiêu cực, Kim cũng có thể gây ra những nỗi muộn phiền và đau đớn. Vạn vật thuộc hành Kim bao gồm kim loại, sắt, nhôm, tiền, đồng hồ, màu trắng ánh kim, xám và bạc.
Các đặc điểm tiêu biểu của người mệnh Kim gồm thông minh, quyết tâm và kiên trì. Họ đặt ra nhiều mục tiêu trong cuộc sống và dốc hết sức mình để theo đuổi quyền lực và danh vọng. Những người này cũng có tài lãnh đạo thiên bẩm, giỏi giao tiếp và biết cách ứng xử với mọi người xung quanh. Tuy nhiên, trong công việc, người mệnh Kim có thể khá cứng nhắc, bảo thủ và thiếu sự sáng tạo.
Hướng Tây và Tây Bắc là những hướng hợp với người mệnh Kim. Màu sắc phù hợp để sử dụng trong trang trí nhà cửa là màu vàng nhạt, vàng cam, vàng nâu, xám trắng.
Ngũ hành tương sinh phân chia mỗi mệnh thích hợp với những tông màu khác nhau.
5. Người mệnh Thủy
-Bính Ngọ sinh năm 1966
-Đình Mùi sinh năm 1967
-Giáp Dần sinh năm 1974
-Ất Mão sinh năm 1975
-Nhâm Tuất sinh năm 1982
-Quý Hợi sinh năm 1983
-Bính Tý sinh năm 1996
-Đinh Sửu sinh năm 1997
-Giáp Thân sinh năm 2004
-Ất Dậu sinh năm 2005
Thủy là nguồn sống nuôi dưỡng và hỗ trợ cho sự sinh trưởng và phát triển của vạn vật. Hành Thủy bao gồm sông suối, ao hồ, đài phun nước, bể cá, tranh về nước, gương soi, kính và màu xanh dương và đen.
Những người mệnh Thủy có khả năng giao tiếp và ứng xử khéo léo. Họ giỏi trong việc thuyết phục người khác và có nhiều mối quan hệ xã hội thân thiết, tốt đẹp. Mệnh Thủy biết cảm thông, sẵn sàng lắng nghe và chia sẻ với khó khăn của người khác. Tuy nhiên, đôi khi họ quá nhạy cảm, gây ra nhiều ưu phiền và sợ hãi.
Hướng Bắc, Đông và Đông Nam là những hướng nhà phù hợp với người mệnh Thủy. Màu sơn hợp với người mệnh Thủy bao gồm xanh thiên thanh, đen, trắng, ánh kim, tránh sử dụng những màu vàng và nâu đất vì đó là màu của hành khắc, tức là hành Thổ.
Như vậy những thông tin cơ bản về ngũ hành tương sinh cùng với những quy luật cơ bản, những tác động đến đời sống đã được chúng tôi làm rõ trong bài viết. Hi vọng những thông tin này đã giúp các bạn có thêm những kiến thức phong thủy tốt hơn, để ứng dụng tốt nhất cho đời sống.